21 marca 2022r. w peszteńskim Vigadó miała miejsce uroczysta prezentacja dokumentalnego filmu pt. TRIPTICHON - ESTERHÁZY JÁNOS ÉLETE ÉS ÖRÖKSÉGE, powstałego w kooprodukcji państwowej telewizji węgierskiej ( MTVA) i publicznej telewizji polskiej ( TVP S.A.). Patronat honorowy nad wydarzeniem objął prezydent Węgier János Áder wraz z małżonką Anitą Herczegh oraz przewodniczący Zgromadzenia Narodowego Węgier László Kővér. Do peszteńskiego Vigadó przybył tegoroczny laureat nagrody imienia J.Esterházyego, prymas Węgier ks. kardynał Péter Erdő. Obecni byli polscy dyplomaci z ambasadorem Jerzym Snopkiem na czele, Maciej Szymanowski dyrektor Instytutu Współpracy Polsko-Węgierskiej im. Wacława Felczaka w Warszawie, rzecznik narodowości polskiej w Zgromadzeniu Narodowym Węgier Ewa Rónay, osobistości węgierskiego świata kultury i sztuki, przedstawiciele kleru wśród nich polski kapłan pracujący na Węgrzech,ojciec Paweł Cebula ORF cov postulator procesu beatyfikacyjnego Jánosa Esterházyego polsko-węgierskiego kandydata na ołtarze, ks. Krzysztof Grzelak SChr proboszcz Polskiej Parafii Personalnej na Węgrzech, przedstawiciele Stowarzyszenia Katolików Polskich na Węgrzech p.w. św. Wojciecha. Wydarzeniu towarzyszyła wystawa obrazująca życie Jánosa Esterházyego, a także (poszerzone i uzupełnione wydanie) książki autorstwa dr Imrego Molnára pt. Esterházy János élete és mártírhalála. Spotkanie prowadziła występująca w prezentowanym dokumencie węgierska aktorka Gabriella Varga, a całość wspomagała węgierska Akademia Sztuk Pięknych (MAGYAR MŰVÉSZETI AKADÉMIA) i Związek Rákoczego (RÁKÓCZI SZÖVETSÉG). Reżyserem filmu jest Zsigmond Dezső. Węgierski hrabia János Esterházy, syn Elżbiety Tarnowskiej i wnuka rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego, został wychowany w polskim domu. Po zmianie granic, którą przypieczętował traktat w Trianon, stał się mieszkańcem Słowacji. Rozpoczął walkę o prawa mniejszości narodowych, a podczas II wojny światowej uratował wielu Polaków. Po wojnie za ujawnianie prawdy o zbrodniach stalinowskich został zatrzymany i wywieziony do Moskwy na Łubiankę. W 1946 roku skazano go na wieloletni pobyt w łagrze. Do 1957 roku przebywał w licznych zakładach karnych, zmarł w czechosłowackim Mirowie, w zakładzie dla więźniów politycznych. Jego prochy wydano rodzinie dopiero w 2017 roku. Budapeszteńska prezentacja filmu była jednym z wydarzeń kończących uroczystości Roku Esterháziego na Węgrzech.
GALERIA Źródło: www.polonia.hu/Bożena Bogdańska-Szadai/, fot.Barbara Pál )